Charles Melman’in (1931-2022) Türkçeye “Yerçekimsiz İnsan. Her koşulda zevklenmek” olarak çevirebileceğimiz, Jean-Pierre Lebrun ile yaptığı bir söyleşi olarak 2002 yılında yayınlanmış “L’homme sans gravite. Jouir à tout prix” adlı kitabından alıntılanan bu birkaç sayfa yaklaşık on yıldır arşivimde duruyor. 2014 yılında İKÜ’de İFEA ve ALI iş birliğiyle düzenlediğimiz “Postmodernite ve Öznellik” kolokyumunda “Neden hala bir özne olmalı ve sadece bir tebaa değil” konuşma başlığıyla yer alan Charles Melman, İstanbul’a gelemediğinden bu sempozyumda sadece sembolik olarak yer alabilmişti. Ama seçtiği bu başlık Lacan’ın kuramını aktarırken ilgilendiği temel dertlerden birinin ne olduğunu duyuran bir başlıktı. Bu vesileyle kendisinin izniyle kitabından yine sembolik olarak aldığımız bu birkaç sayfa yaklaşık 20 yıl önce kuramsallaştırdığı ve bugün halen yaşadığımız toplumda ve klinik pratiğimizde genişleterek tartışmaya devam ettiğimiz “Yeni ruhsal ekonomi” teşhisine dair bir fikir veriyor.
İlk kez ustam Serge Lesourd sayesinde Strasbourg’daki öğrencilik yıllarımda yazılarından tanıştığım ve sayesinde “Jouissance” kavramına dair ilk ciddi okumalarımı yaptığım Charles Melman, üyesi olduğun Association Lacanienne İnternationale’ın da kurucularından. Jacques Lacan’ın analizanı, öğrencisi ve Lacan’ın isteğiyle önemli görevlerdeki çalışma arkadaşlarından biri olmuş C. Melman, Lacan’ın ölümünden sonra 1982’de Jean Bergès, Marcel Chermak , Claude Dorgeuille ve diğer birkaç psikanalistle birlikte ALI’yi kurar. 20 Ekim 2022 tarihinde aramızdan ayrılana dek ise kendisine özgü cesur stiliyle, espri anlayışyla, dinamik ve yenilikçi anlatımıyla Freud’un ve Lacan’ın kuramlarını devindirerek aktarmaya devam etmiştir. İlerleyen yıllarda psikanalitik kurama getirdiği katkıların somutlaştığı eserleriyle Türkçede daha fazla karşılaşmayı umut ederek, bu küçük anma vesilesiyle deneyimlediğim çalışma aktarımının kişilerin gerçekliklerinden ve kronolojik zamandan bağımsız olarak yolunu aldığını da paylaşmak isterim.
NOT: ilgili okuyucu bahsi geçen sempozyum içeriğiyle ilgili bir yazıyı "Postmodernite ve Öznellik kolokyumunun ardından" adlı yazıda bulabilir.